Từ lâu, chúng ta đã có xu hướng phân chia lịch sử trò chơi điện tử thành các phân khúc gọi là “thế hệ console”, ngay cả khi ranh giới giữa các thế hệ không phải lúc nào cũng rõ ràng. Đơn giản là chúng ta thích sự phân loại. Luôn có ít nhất ba đối thủ lớn trong mỗi thế hệ, và đôi khi cùng một công ty lại ra mắt nhiều hơn một máy console gia đình. Điều này đặt ra câu hỏi: Thế hệ nào là tốt nhất trong số đó?
Để thống nhất, chúng ta sẽ sử dụng định nghĩa các thế hệ console gia đình dựa trên nguồn đáng tin cậy. Bảng xếp hạng này dựa trên chất lượng của các máy console trong thế hệ đó, số lượng các tựa game đỉnh cao định hình cả thế hệ được phát hành, và cố gắng giữ sự khách quan nhất có thể.
9 – Thế Hệ Đầu Tiên (1972-1980)
Nền Tảng Sơ Khai
Các máy console thế hệ đầu tiên gồm Magnavox Odyssey, Pong và Coleco Telstar
Thật khó để phủ nhận rằng thế hệ console gia đình đầu tiên là thế hệ “kém” nhất, nhưng điều này cũng giống như bắt một cụ ông trăm tuổi chạy marathon với vận động viên đẳng cấp thế giới rồi tự hỏi ai sẽ thắng.
Chúng ta có tựa game huyền thoại Pong. Máy Magnavox Odyssey có tới 28 trò chơi khác nhau, trong đó có một phiên bản nhái của Pong. Coleco Telstar – bạn có thể sẽ ngạc nhiên – cũng là một phiên bản khác của Pong.
Không phải tất cả đều là cùng một trò chơi; Magnavox Odyssey, đặc biệt, là người chiến thắng rõ ràng của thế hệ này, bất chấp phương pháp chơi nguyên thủy là đặt các tấm phủ vật lý lên màn hình TV. Công nghệ cổ xưa này chỉ mang lại niềm vui giải trí nhẹ nhàng trong khoảng 5 phút, trong khi các trò chơi board game truyền thống vẫn vượt trội hơn về giá trị giải trí. Chúng ta sẽ phải chờ khá lâu để thấy các trò chơi trở nên đáng kể hơn.
8 – Thế Hệ Thứ Hai (1976-1992)
Giai Đoạn Khó Khăn
Các máy console thế hệ thứ hai gồm Atari 2600, Fairchild Channel F và Intellivision
Vâng, thế hệ thứ hai cũng không khá hơn thế hệ đầu tiên là bao. Nó đã lần đầu tiên khiến máy chơi game trở nên phổ biến, sau đó lại tự “giết chết” sự phổ biến đó với lượng game “rác” (shovelware) chưa từng thấy trước đây và rồi nhanh chóng rơi vào quên lãng.
Atari 2600 và Mattel Intellivision là những biểu tượng, nhưng chúng quá đơn giản đến mức các trò chơi phức tạp nhất hầu như không hoạt động, còn các trò chơi đơn giản hơn thì lại tệ hơn nhiều so với những gì có ở các trung tâm game thùng (arcade).
Breakout thì vui đấy, đôi lúc vẫn có thể chơi giải trí. Pac-Man có thể sẽ tuyệt vời nếu không bị “triệt tiêu” so với phiên bản arcade. Adventure thì ấn tượng ở thời của nó nhưng giờ đây lại hoàn toàn khó hiểu. Thật khó nghĩ thêm điều gì khác để nói về thư viện game của thế hệ này mà chưa từng được đề cập. Chúng đơn giản và dễ chơi, nhưng bạn sẽ khó lòng tìm thấy bất cứ thứ gì hấp dẫn như một game mobile hiện đại.
7 – Thế Hệ Thứ Năm (1993-2006)
Chuyển Mình Khó Khăn Sang 3D
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ năm: PS1, Sega Saturn và N64
Nếu nói về thế hệ có đồ họa “xấu” nhất nói chung, thế hệ thứ năm thường đứng đầu danh sách. Sega Saturn, PlayStation, và N64 không hẳn là đẹp mắt với hầu hết các tựa game chủ lực của chúng, vì gần như tất cả đều là game 3D thời kỳ đầu.
Có một vài ngoại lệ lớn, như Symphony of the Night vẫn là một trò chơi đẹp và tuyệt vời cho đến ngày nay, hay Mario 64 vẫn chơi ổn dù lạm dụng tài nguyên có sẵn, và Sonic R có phong cách hình ảnh độc đáo và cá tính.
Tuy nhiên, phần lớn các trò chơi của thế hệ này đều sử dụng các mô hình cực kỳ đơn giản khiến việc nhận biết đôi khi trở nên khó khăn, hoặc chúng tập trung quá nhiều vào chi tiết và chạy ở tốc độ khung hình 20 FPS với đôi lúc bị tụt khung.
Có rất nhiều trò chơi hay, vui nhộn trong thế hệ này, nhưng một phần lớn thư viện game lại chơi rất tệ và trông rất “lởm chởm”, ngoại trừ một số nhà phát triển kiên trì bám trụ và hoàn toàn giữ nguyên phong cách 2D.
6 – Thế Hệ Thứ Ba (1983-2003)
“Đóng Quân” Quá Lâu
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ ba: NES, Atari 7800 và Master System
Chúng ta đều biết: NES đã “cứu sống” ngành trò chơi điện tử mãi mãi, Atari 7800 thì vẫn tồn tại đó, và Sega Master System vẫn phổ biến ở Brazil cho đến ngày nay. Tuy nhiên, liệu chúng có nhiều game hay không? Chỉ khoảng 20% là có thể coi là “bom tấn”.
Có rất nhiều game Nintendo tuyệt vời từ thời kỳ này, và Master System cũng có một số bản chuyển thể underrated của các tựa game 16-bit kinh điển, nhưng nếu nhìn vào toàn bộ thư viện game của mỗi hệ máy, phần lớn là các game “lấp chỗ trống” hơn là các game đỉnh cao.
Một loạt các trò chơi thể thao được làm cẩu thả, các phiên bản tệ hại của game mới hơn và các bản port arcade thiếu năng lực tạo nên một mớ “hỗn độn” để sàng lọc nếu bạn muốn tìm thấy bất kỳ điều gì hay ho, ngay cả khi tính đến các tựa game kinh điển.
Super Mario Bros. không hẳn là quá xuất sắc như nhiều người nghĩ, và tôi ghét phải nói điều này, nhưng hầu hết các tựa game NES mà bạn vội vã bảo vệ thực sự không giữ được phong độ tốt như bạn nhớ, nếu bạn nhìn nhận lại chúng một cách trung thực.
5 – Thế Hệ Thứ Chín (2020-Hiện Tại)
Thật Đáng Thất Vọng
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ chín: Switch 2 (được dán nhãn), Xbox Series X và Playstation 5
Là người đang sống trong thế hệ console này, thật lòng mà nói, mọi thứ trước đây tốt hơn nhiều, ước gì có thể quay lại. Game có giá 80 USD, console đắt hơn tiền đi chợ cả tháng, và các game AAA thì thường xuyên gây thất vọng.
Microtransaction, phiên bản deluxe, lootbox và tất cả các chiêu trò “bẩn” khác chưa bao giờ chậm lại, và khi Nintendo lựa chọn một hướng đi ít đột phá hơn với Switch 2 (được đồn đoán), tương lai có vẻ khá ảm đạm.
Những trò chơi hay nhất tôi có thể nghĩ đến từ thế hệ này hầu như không liên quan gì đến phần cứng, và Astro Bot là tựa game “độc quyền bán máy” thực sự duy nhất khiến console trở nên độc đáo mà tôi có thể nhớ.
Chúng ta có lẽ còn chưa đi hết nửa chặng đường của kỷ nguyên này, và tôi chỉ có thể hy vọng mọi thứ sẽ cải thiện. Tôi thích nhiều bản phát hành hiện đại trên các hệ máy này, nhưng phần lớn là các bản làm lại (remake) của cùng một game lặp đi lặp lại, và giờ tôi chỉ thích game indie hơn.
4 – Thế Hệ Thứ Tư (1987-2004)
Kỷ Nguyên Kinh Điển
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ tư: SNES, Genesis, Neo Geo và TurboGrafx-16
Với thế hệ thứ tư, bạn có thể lấy thế hệ thứ ba nhưng nâng tầm chất lượng lên một bậc. Cảm giác như mọi trò chơi từ kỷ nguyên đó cuối cùng đã được hiện thực hóa thành một thứ gì đó giống như một trò chơi điện tử thực sự.
Những tựa game như Super Metroid, Sonic 3 & Knuckles, Fatal Fury, và Chrono Trigger đều là những tựa game đỉnh cao định hình thế hệ, và chúng vẫn chơi tốt cho đến ngày nay. Những game này có thể được phát hành dưới dạng game indie trên Steam mà không ai lấy làm lạ.
Super Nintendo và Sega Genesis chắc chắn là hai đối thủ gần như ngang tài ngang sức mà mọi người đều nhớ, nhưng Neo Geo cũng không hề tệ và, một lần nữa, cực kỳ phổ biến ở Brazil cho đến ngày nay.
Phần cứng còn hạn chế, nhưng chính những hạn chế đó đã “sản sinh” ra những tựa game kinh điển đáng kinh ngạc được nhớ đến nhiều hơn bất cứ thứ gì khác trong danh sách này, và dù tôi không có nhiều kỷ niệm với chúng, tôi hoàn toàn hiểu lý do tại sao.
3 – Thế Hệ Thứ Tám (2012-Hiện Tại)
Gần Như Hoàn Hảo
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ tám: PS4, Switch, Wii U và Xbox One
Công nghệ tồn tại theo một đường cong, với điểm bão hòa ở gần đỉnh, và tôi cho rằng PS4, Xbox One, và Switch tồn tại ngay trước điểm bão hòa đó, đó là lý do tại sao hầu hết các bản phát hành hiện đại vẫn còn ra mắt trên các hệ máy này.
Những máy console này tương đối không đắt, hầu hết dễ phát triển game cho chúng, đủ mạnh mẽ để hiện thực hóa hầu hết các tham vọng mà không bị giới hạn, và đã tạo ra một số trò chơi hay nhất mà vẫn được tái sử dụng cho đến ngày nay.
Breath of the Wild đã định hình và ảnh hưởng đến thể loại game phiêu lưu trong nhiều năm tới, Forza Horizon 5 có lẽ là game đua xe hay nhất từng có, và Persona 5 khiến những người bình thường bắt đầu thể hiện sự “dị” trên internet.
Mỗi tựa game gốc thường khá hay, miễn là không bị ảnh hưởng bởi microtransaction và các loại “rác rưởi” thương mại khác mà họ nhồi nhét vào, nhưng nếu chọn lọc kỹ, bạn sẽ tìm thấy những tựa game chiến thắng.
2 – Thế Hệ Thứ Sáu (1998-2013)
Hạn Chế Nhưng Kéo Dài
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ sáu: Dreamcast, PS2, Gamecube và Xbox
GameCube gặp khó khăn về doanh số, Xbox là một hệ máy khá bình thường, Dreamcast đã “giết chết” cơ hội của SEGA trên thị trường console, và PS2 là một trong những hệ máy bán chạy nhất mọi thời đại, và bằng cách nào đó, tôi yêu tất cả những hệ máy này như nhau.
Tôi yêu gần như mọi game độc quyền của GameCube, chúng đều mang cảm giác như những viên ngọc ẩn mà tôi từ từ khám phá, và Dreamcast thật tuyệt vời, đặc biệt với những tựa game như Sonic Adventure 2 và Crazy Taxi trong danh mục của nó, ngay cả khi SEGA đã phá sản mảng phần cứng.
Xbox có rất nhiều trò chơi mà đồ họa gần như đạt tiêu chuẩn ngày nay, và PS2 có một thư viện game đồ sộ với Kingdom Hearts 2, Pro Skater 3, Devil May Cry, và thậm chí còn có cả tính năng chơi đĩa CD.
Thế hệ này là sự kết hợp tuyệt vời giữa những tựa game niche ít người biết đến và những bom tấn đình đám. Mỗi máy console đều có những phẩm chất khiến chúng trở nên thú vị như nhau, bất kể bạn là kiểu game thủ nào.
1 – Thế Hệ Thứ Bảy (2005-2017)
Sự Bình Yên Trước Giông Bão
Hình ảnh các máy console thế hệ thứ bảy: Wii, PS3 và Xbox 360
Tôi nghĩ Xbox 360, PS3, và Wii đều ra mắt đúng vào thời điểm hoàn hảo của sự đổi mới công nghệ. Chúng ta có DLC, game kỹ thuật số, bản vá lỗi game, và một số tính năng điều khiển chuyển động đột phá, nhưng hầu như không có sự xuất hiện của “địa ngục” microtransaction và các chiêu trò thương mại khác.
Chúng ta đã chứng kiến những tựa game thực sự đáng kinh ngạc, thay đổi cục diện ngành game, như Minecraft, Halo 3, Mario Galaxy, GTA 5, Portal 2, Skyward Sword, và tôi có thể kể mãi không hết về tất cả những bom tấn mà thế hệ này đã mang lại.
Tôi thực sự nghĩ rằng năm 2011 là một trong những năm tốt nhất trong lịch sử trò chơi điện tử, là “cơn bão hoàn hảo” của các tựa game tuyệt vời dành cho những máy console xuất sắc này, tất cả đều có khả năng mang đến những trải nghiệm ngang bằng hoặc vượt trội so với các game được phát hành hiện nay.
Đây là lúc mọi thứ kết hợp lại để tạo nên thế hệ tốt nhất, bằng chứng là không có hệ máy nào trong số này bán chạy tệ. Tất cả đều tuyệt vời, tất cả đều được yêu thích, và mọi người đều có một tựa game yêu thích từ thế hệ này.
Bạn nghĩ thế hệ console nào xứng đáng đứng đầu? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!
