Tuyệt Phẩm PS1: 10 Tựa Game Đạt Đến Đỉnh Cao Trên PlayStation 1 Mà Hậu Bản Khó Vượt Qua
PlayStation 1, hệ máy console đầu tiên của Sony, đã tạo nên một thư viện game phong phú và đa dạng, đủ sức làm hài lòng cả những game thủ khó tính nhất. Rất nhiều series game nổi tiếng ngày nay đã có khởi đầu hoặc những phiên bản đáng nhớ trên PS1, và thậm chí nhiều tựa game khác còn lấy cảm hứng trực tiếp từ những tác phẩm kinh điển của hệ máy này. Dù đã ra đời cách đây khá lâu, một số series vẫn được cho là có những phiên game hay nhất, đạt đến đỉnh cao nhất trên chiếc hộp màu xám của Sony, với lối chơi mà ngay cả các hậu bản trên phần cứng hiện đại hơn cũng khó lòng sánh kịp.
Thực tế cho thấy, việc chuyển giao series game giữa các thế hệ console đôi khi lại gây bất lợi. Một số nhà phát triển dường như không thể tận dụng tốt phần cứng hiện đại hơn, học được một bài học đắt giá rằng việc chỉ “khoác lớp áo mới” cho game là chưa đủ. PS1 đã chứng minh rằng “mới hơn không phải lúc nào cũng tốt hơn”, và dưới đây là tuyển chọn những tựa game minh chứng rõ ràng nhất cho điều đó. Danh sách này bao gồm nhiều thể loại khác nhau, từ platformer đến RPG, mang đến cái nhìn tổng thể về những đỉnh cao mà PS1 đã xác lập.
Crash Bandicoot: Bộ Ba Bất Hủ
Crash Bandicoot trên PS1 trong màn Slippery Climb
Bộ ba game Crash Bandicoot trên PS1 là tập hợp những tựa game platformer hàng đầu, sở hữu các màn chơi đáng nhớ nhất trong thể loại này. Series đã không thể đạt được đỉnh cao của các bản gốc khi chuyển sang PS2, một console mạnh mẽ hơn nhiều. Wrath of Cortex và Twinsanity ổn, nhưng các game PS1 không chỉ ở mức “tạm được”; chúng là những tựa game “system seller” (game bán máy).
Crash Bandicoot 4 (2020) là game “hot” nhất trong series kể từ các bản gốc và là một nỗ lực đáng khen từ Toys for Bob. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thích triết lý thiết kế của các game PS1 hơn, nơi việc thu thập hộp (box collectathon) bớt gây khó chịu. Đáng kinh ngạc là các game Crash trên PS1 vẫn có một trong những cơ chế nhảy tốt nhất, chính xác nhất từng có trong thể loại platformer.
Rayman: Cú Đấm Quyết Định
Rayman trong màn chơi Candy Chateau
Rayman đã có một hành trình dài qua nhiều năm, và nhiều cuộc phiêu lưu của chú đều đáng để thử. Tuy nhiên, PS1 là nơi Rayman 1 và 2 tỏa sáng, cả hai đều là những ví dụ tiêu biểu về platformer được thực hiện đúng cách. Nhiều người hâm mộ tin rằng Rayman bản gốc là hay nhất bởi nó là một game platformer 2D nhanh, đẹp mắt nhưng cũng khó một cách đáng ngạc nhiên. Cái chết của bạn luôn là do lỗi của chính bạn, và bạn phải là một bậc thầy platformer nếu muốn chinh phục Candy Château.
Rayman 2 cũng rất đáng chú ý. Series đã có một bước đi táo bạo vào thế giới platformer 3D và thành công tạo ra một không khí huyền bí, tuyệt vời. Game platformer 3D trên PS1 lúc đó khá hên xui, nhưng Rayman 2 là một trong những game xuất sắc. Không thể phủ nhận Rayman Legends (2013) là một game hay, một platformer xuất sắc với cơ chế di chuyển mượt mà. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tin rằng nó kém hơn so với các game PS1, những game bằng cách nào đó đã tỏa sáng ở cả góc nhìn 2D và 3D.
Spyro the Dragon: Chú Rồng Bé Nhỏ Phi Thường
Spyro the Dragon trên hệ máy PS1
Trong kỷ nguyên PS1, Spyro the Dragon có thể cạnh tranh sòng phẳng với linh vật màu cam của Naughty Dog (Crash Bandicoot), mang đến một trải nghiệm platformer 3D dễ thương nhưng đầy thử thách. Insomniac Games đã biến Spyro trở thành một nhân vật điều khiển thật sự thú vị, và những thế giới kỳ ảo trong game đều có nhạc nền và cảm giác tuyệt vời. Không có khoảnh khắc nào nhàm chán trong bộ ba PS1, vậy nên các cuộc phiêu lưu của chú rồng tím trên PS2 đáng lẽ phải là một thành công vang dội, đúng không?
Ngược lại, Enter the Dragonfly trên PS2 lại là một thảm họa, thiếu cả chất lượng lẫn số lượng nội dung so với các game PS1. Các game sau này không tệ, nhưng cảm giác “ma thuật” đã bị mất đi ở thời điểm đó. Việc PS2 là nơi ra đời của nhiều franchise platformer 3D xuất sắc cũng khiến Spyro bị lu mờ. Các bản gốc vẫn là kinh điển, và không có gì ngạc nhiên khi chúng được làm lại trong Reignited Trilogy.
Final Fantasy VII: Ly Nước Ép Hoài Niệm
Hình ảnh Cloud Strife trong Final Fantasy VII bản gốc từ IGDB
Việc đưa Final Fantasy VII vào danh sách này có thể gây tranh cãi, đặc biệt là khi Final Fantasy X trên PS2 cực kỳ xuất sắc. Tuy nhiên, Final Fantasy VII và IX là hai trong số những tựa game RPG yêu thích của nhiều người và họ sẽ quay lại chơi chúng nhiều hơn bất kỳ game nào khác cùng thể loại. Final Fantasy VII đã giới thiệu thể loại RPG đến với nhiều game thủ phương Tây và làm họ choáng ngợp với một sử thi dài 3 đĩa CD, đầy rẫy những nhân vật mà chúng ta vẫn yêu mến cho đến ngày nay.
Việc series có “đạt đỉnh” trên PS1 hay không là khá chủ quan, nhưng đối với những người kiên định yêu thích lối đánh theo lượt, họ không thực sự hứng thú với hướng đi của Square Enix trong các game mới hơn. Với nhiều người, Final Fantasy VII: Rebirth là một tuyệt tác hình ảnh, nhưng họ vẫn sẵn sàng khởi động lại bản gốc bất cứ lúc nào.
Castlevania: Symphony of the Night: Con Người Là Gì?
Alucard trong Castlevania Symphony of the Night từ IGDB
Nhiều game trong danh sách này có mặt vì các phần tiếp theo của chúng đã sa sút và không thể cạnh tranh với bản gốc PS1. Castlevania: Symphony of the Night lại đối lập ở nhiều khía cạnh. Các bản gốc trên NES, SNES, và Genesis là những game phi thường và nằm trong số những game hay nhất trên các hệ máy tương ứng.
Symphony of the Night tiếp tục xu hướng đi lên này, chắt lọc những yếu tố làm nên sự tuyệt vời của các game trước vào một đĩa CD và tận dụng sức mạnh phần cứng của PS1. Kết quả là một trong những game Metroidvania hay nhất hiện có, với một lâu đài phức tạp như mê cung để khám phá và hệ thống nâng cấp gây nghiện. Tựa game vẫn giữ lòng trung thành với gốc rễ 2D nhưng sử dụng một số yếu tố 3D trong môi trường, giúp thế giới trở nên sống động hơn. Có rất nhiều game Castlevania hậu-PS1 đáng chơi, như Aria of Sorrow trên GBA. Tuy nhiên, series này chưa bao giờ vượt qua được đỉnh cao mà SOTN đã xác lập.
Road Rash: Đội Mũ Bảo Hiểm Là Bắt Buộc
Game đua xe chiến đấu Road Rash trên PS1 từ IGDB
Road Rash 2 là một trong những game được yêu thích trên Sega Genesis, và series này đã chuyển mình xuất sắc sang Sony PlayStation. Đối với những người chưa biết, Road Rash là một game đua mô tô lấy bối cảnh đường phố. Một trong những điểm bán hàng lớn của series là bạn được khuyến khích chơi bẩn. Bạn có thể đấm đá đối thủ khi họ đến quá gần, và thậm chí “tẩn” cả cảnh sát nếu bạn đủ táo bạo.
Không có gì bí mật khi nhiều franchise cũ không phát triển mạnh mẽ cùng phần cứng mới hơn. May mắn thay, Road Rash đã làm được điều đó, mang đến một lớp đồ họa mới cho series mà không thay đổi quá nhiều lối chơi cốt lõi. Không thể phủ nhận các game PS1 có một sự ám ảnh kỳ lạ với các nhân vật méo mó, xấu xí, và có lẽ chúng thậm chí còn không được coi là “ngầu” ngay cả vào thời đó. Tuy nhiên, chúng vẫn là những game đua xe arcade vui nhộn, và đáng tiếc là series này đã không có sự chuyển mình tương tự sang PS2.
Micro Machines V3: Câu Chuyện Khó Hiểu
Game đua xe đồ chơi Micro Machines V3 trên PS1 từ IGDB
Micro Machines V3 dễ dàng là một trong những game đua xe ấn tượng nhất trên PS1 với bộ sưu tập xe và đường đua khổng lồ. Nó cũng có độ khó cực kỳ cao. Series đã chuyển đổi mượt mà từ các console 16-bit, và lượng nội dung trong game PS1 là đáng khen ngợi. Có chế độ hướng dẫn, và bạn thậm chí còn mở khóa được “xe giải thưởng” khi hoàn thành các cuộc đua. Nếu bạn đủ “ngược”, bạn có thể đấu với bạn bè để “giữ đồ”, đặt cược những chiếc xe yêu thích của mình.
Có vẻ như Codemasters đã tìm ra công thức thành công với Micro Machines V3, nên việc các game sau này thậm chí còn không đạt gần chất lượng đó là hoàn toàn khó hiểu. V4 ra mắt trên PS2, và nó ổn nhưng không có gì đặc sắc. Micro Maniacs là game đĩa CD duy nhất khác có vẻ ổn mà tôi có thể nghĩ đến, nhưng nó không tính vì nó cũng ra mắt trên PS1.
Ridge Racer: Type 4: Vua Đua Xe PS1
Xe đua trong game Ridge Racer Type 4 trên PS1 từ IGDB
Các game Ridge Racer là những tựa game đua xe phong cách arcade tuyệt vời, ngày càng trở nên hay hơn qua từng phiên bản trên hệ máy PS1. Ridge Racer là game ra mắt cùng console, và Ridge Racer: Type 4 ra mắt 18 tháng trước khi PS2 xuất hiện.
Ridge Racer: Type 4 là sự tổng hòa của tất cả những gì Namco đã học được từ các game trước đó. Đồ họa đáng kinh ngạc so với console, thiết kế xe tuyệt vời, và nhạc nền không thể quên. Có thể hiểu được khi hầu hết người hâm mộ đua xe sẽ nói Gran Turismo là game đua xe hay nhất trên console. Nhưng nếu bạn không thích game mô phỏng, hãy chọn Ridge Racer.
Các game Ridge Racer trên PS2 và PS3 cũng hay, và tôi đánh giá cao cách các nhà phát triển đã cố gắng thêm các yếu tố mới, dù tin rằng chúng chủ yếu không hiệu quả. Type 4 còn có chế độ cốt truyện vui nhộn mà các phiên bản sau không có. Series cuối cùng đã “đâm đầu xuống dốc” sau Ridge Racer Unbounded, một ký ức vẫn khiến nhiều người phải nhăn mặt khi nghĩ đến.
Wipeout: Một Thể Loại Đang Tỏa Sáng
Game đua xe tương lai Wipeout 2097 trên PS1 từ IGDB
Wipeout là một series game đua xe tương lai thành công, đưa thể loại đua xe phản trọng lực lên bản đồ cho những người dùng PS1 chưa từng chơi F-Zero. Đây cũng là series ngày càng mạnh mẽ hơn trên hệ máy này, với ba tựa game đua xe căng thẳng, chất lượng cao.
Trong khi Fusion trên PS2 khá ổn, tôi khó lòng nhớ tên bất kỳ đội nào hay đường đua nào trong đó. Ngược lại, tôi có thể kể vanh vách các sự thật về Wipeout 2097/XL và Wip3out cả ngày. Tính năng nâng cấp trong Fusion là một ý tưởng hay, nhưng nó lại biến những chiếc phi thuyền thành những hình dạng màu xám kỳ cục khi các họa tiết biểu tượng của chúng bị che phủ bởi lớp giáp.
Wipeout Pure và Pulse cũng ổn, và tôi đánh giá cao cách các nhà phát triển đã cố gắng thêm những yếu tố mới, dù tin rằng chúng chủ yếu không hiệu quả. Wipeout là một series mà nhiều người cho rằng bạn không thể vượt qua các bản kinh điển, và game duy nhất tiệm cận được là BallisticNG, mà game này lại không có trên console.
Oddworld: Abe’s Exoddus: Cú Hích Chắc Chắn
Nhân vật Abe trong game Oddworld Abes Exoddus trên PS1
Yêu thích tất cả các game Oddworld, nhưng nhiều người tin rằng series đã đạt đỉnh cao với Oddworld: Abe’s Exoddus và đó không phải là một nhận định gây tranh cãi. Oddworld: Abe’s Oddysee đã đặt nền móng cho thể loại platformer giải đố/lén lút đáng chú ý trên PS1 và vẫn giữ được giá trị cho đến ngày nay. Abe’s Exoddus xây dựng dựa trên công thức đó với nhiều tùy chọn đối thoại hơn, kẻ thù mới và môi trường khiến người chơi phải kinh ngạc.
Bản gốc Oddysee đã có một bản remake khá thành công là Oddworld: New ‘n’ Tasty, nhưng nhóm phát triển đã đi theo hướng khác với Soulstorm, phiên bản mới nhất trong series. Soulstorm là một phiên bản tái tưởng tượng của Exoddus, nhưng nó không thể sánh bằng game PS1 và cảm giác như được thêm vào quá nhiều tính năng “hiện đại” chỉ vì muốn làm mới.
Kết Luận
Qua danh sách 10 tựa game trên, có thể thấy PlayStation 1 không chỉ là bước khởi đầu thành công rực rỡ của Sony trong ngành công nghiệp game mà còn là nơi chứng kiến những khoảnh khắc đỉnh cao không thể vượt qua của nhiều series game huyền thoại. Từ những pha nhảy chính xác của Crash Bandicoot, thế giới kỳ ảo của Spyro, chiều sâu cốt truyện của Final Fantasy VII, thiết kế mê cung của Castlevania: Symphony of the Night, đến sự kịch tính trên đường đua của Road Rash và Ridge Racer, hay lối chơi giải đố độc đáo của Oddworld, tất cả đều để lại dấu ấn sâu đậm.
Những tựa game này là minh chứng sống động cho việc chất lượng lối chơi, thiết kế sáng tạo và khả năng kết nối với người chơi mới là yếu tố cốt lõi tạo nên một tác phẩm kinh điển, chứ không chỉ dựa vào sức mạnh phần cứng hay đồ họa hào nhoáng nhất thời. PS1 đã làm được điều đó, và những tựa game này chính là những “đỉnh Everest” trong lịch sử của chúng trên nền tảng này. Dù các hậu bản sau này có thể đẹp hơn, phức tạp hơn, nhưng cái “chất” riêng, sự đột phá và trải nghiệm hoàn hảo nhất của chúng dường như đã được định hình ngay trên chiếc máy PlayStation đầu tiên.
Nếu bạn là một game thủ yêu thích game retro, hay đơn giản chỉ tò mò về những huyền thoại đã định hình nên ngành công nghiệp game ngày nay, đừng ngần ngại tìm và trải nghiệm lại những tuyệt phẩm PS1 này. Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về những tựa game PS1 yêu thích nhất và liệu bạn có đồng ý rằng chúng đã đạt đỉnh trên hệ máy này không nhé!
