Trong kỷ nguyên bùng nổ của TikTok và các nội dung ngắn, nơi sự tập trung của chúng ta thường chỉ kéo dài vài chục giây, không có gì ngạc nhiên khi nhiều tựa game đã phải thích ứng bằng cách “đơn giản hóa” cách kể chuyện. Chúng có xu hướng giải thích cặn kẽ mọi chi tiết nhỏ, chỉ dẫn tường tận mọi khía cạnh chỉ để đảm bảo người chơi không bị lạc lõng.
Mặc dù việc các nhà phát triển muốn giữ chân người chơi và đảm bảo họ hiểu chuyện gì đang diễn ra là điều dễ hiểu, đôi khi cách tiếp cận này lại trở nên hơi “dạy đời” và thiếu tôn trọng trí tuệ của game thủ. Ngược lại, những nhà phát triển dũng cảm hơn lại chọn cách cho phép người chơi tự suy luận, tự ghép nối các mảnh ghép bí ẩn của câu chuyện lại với nhau.
Điều này đòi hỏi một thiết kế game cực kỳ xuất sắc, nhưng những tựa game dưới đây đã chứng minh rằng bạn hoàn toàn có thể kể một câu chuyện sâu sắc, hấp dẫn và đầy cảm xúc mà không cần phải “mớm” cho người chơi từng chút một. Đây là những trải nghiệm mà sự khám phá và suy luận của bạn là chìa khóa để mở ra toàn bộ chiều sâu của thế giới game.
Đài quan sát tại Timber Hearth trong Outer Wilds, nơi người chơi bắt đầu hành trình khám phá bí ẩn vũ trụ.
Outer Wilds
Outer Wilds về cơ bản là một câu đố vòng lặp thời gian vĩ đại, nhưng ẩn sâu bên dưới là một câu chuyện đầy bí ẩn về một nền văn minh đã mất và những kỳ quan công nghệ mà họ để lại. Để khám phá bí mật của người Nomai, bạn cần phải thám hiểm tỉ mỉ, tìm hiểu cơ chế độc đáo của từng hành tinh siêu thực, và học hỏi từ những sai lầm khi bạn chắc chắn sẽ chết đi sống lại nhiều lần.
Ngoài mục tiêu lớn là phá vỡ vòng lặp thời gian, bạn hoàn toàn không nhận được bất kỳ chỉ dẫn nào về nơi cần đến, việc cần làm hay thậm chí một điểm đánh dấu nhiệm vụ duy nhất. Tiến trình trong game hoàn toàn phụ thuộc vào bạn, và động lực chính là khao khát kiến thức mãnh liệt mà bạn sẽ cảm thấy khi khám phá. Tất cả những gì bạn giữ lại sau mỗi lần chết hoặc mỗi vòng lặp là những điều bạn học được. Chính những khám phá này khi được ghép lại với nhau sẽ tạo nên câu chuyện sâu sắc và tinh tế đáng ngạc nhiên của Outer Wilds. Bạn sẽ cần phải nỗ lực để hiểu nó, nhưng nếu bạn thực sự nghiêm túc khám phá các vì sao, bạn sẽ vén màn được một câu chuyện có một không hai.
Return of the Obra Dinn
Return of the Obra Dinn là tựa game che giấu câu chuyện của mình dưới một màn sương bí ẩn, và chỉ thông qua khả năng suy luận sắc bén của bạn, bạn mới có thể hiểu được bức tranh lớn và chuyện gì đã xảy ra với tất cả mọi người trên con tàu định mệnh này. Bạn có thể dễ dàng tìm ra số phận của một vài thành viên thủy thủ đoàn và kết thúc báo cáo của mình. Nhưng làm như vậy sẽ là một thiếu sót lớn đối với kiệt tác thám tử 1-bit mà Lucas Pope đã tạo ra.
Những người đào sâu hơn, tìm thấy các liên kết và manh mối để giải mã danh tính của từng thành viên thủy thủ đoàn, và xác định ý nghĩa đằng sau mỗi khung cảnh được trình bày sẽ khám phá ra một dòng chảy siêu nhiên ẩn dưới thảm kịch hải quân này. Kết hợp điều đó với cảm giác “eureka” ấm áp, thỏa mãn khi giải được bí ẩn, và bạn sẽ có một công thức cho trải nghiệm game thám tử không giống bất kỳ trò chơi nào khác.
Kiểm tra thi thể trong Return of the Obra Dinn, một phần quan trọng để suy luận số phận thủy thủ đoàn.
INSIDE
Khi đắm mình trong một tựa game lấy bối cảnh dystopian u ám và mục nát, bạn đương nhiên mong đợi một chút “khói lửa” và sự bí ẩn. Trong những thế giới này, mọi thứ đều xa lạ và khác biệt với thế giới thực của chúng ta, nhưng thường có các đoạn cắt cảnh, lời thoại hoặc NPC hữu ích để giúp người chơi dễ dàng nắm bắt một chút. INSIDE hoàn toàn không làm điều đó, thay vào đó trình bày một trò chơi platformer cuộn cảnh không có bất kỳ lời thoại nào, buộc bạn phải tự suy luận về bối cảnh đen tối thông qua môi trường xung quanh.
Bạn sẽ gặp phải những địa điểm hoang tàn, những thực thể thù địch muốn bạn chết, và những kỳ lạ siêu thực mang hơi hướng khoa học viễn tưởng gợi ý về một thế lực tà ác trên quy mô lớn. Đây là câu chuyện về sự áp bức, và tiềm năng cho một cuộc cách mạng nếu bạn có thể tránh bị phát hiện trong thế giới dystopian kinh hoàng này.
Hình ảnh gameplay từ INSIDE, thể hiện bầu không khí u ám và bí ẩn của thế giới game.
Dark Souls
Thực tế, chúng ta có thể đưa bất kỳ tựa game Soulsborne nào vào danh sách này, vì mỗi tựa game đều sử dụng cùng một khung sườn khi kể chuyện. Nhưng Dark Souls gốc được đưa vào vì đây là trò chơi đã thiết lập tông màu cho những tựa game sau này. Tựa game này sử dụng các phương tiện tường thuật truyền thống như cắt cảnh và NPC, nhưng sử dụng chúng rất ít ỏi, thường chỉ để truyền tải những cảnh và lời thoại khó hiểu, gợi mở nhiều câu hỏi hơn là cung cấp câu trả lời.
Hơn nữa, trò chơi chọn cách gói gọn rất nhiều truyền thuyết (lore) vào môi trường game và mô tả vật phẩm trong game, yêu cầu người chơi tự nối các điểm và suy diễn những tình tiết câu chuyện từ những mảnh ghép nhỏ mà trò chơi cung cấp. Đó là một lựa chọn thiết kế táo bạo, nhưng là điều mà người hâm mộ Souls yêu thích, và là điều mà nhiều trò chơi khác có thể học hỏi.
Nhân vật Solaire of Astora trong Dark Souls, một trong những NPC bí ẩn và được yêu thích.
Hollow Knight
Nhắc đến dòng game Souls, chúng ta có một tựa game 2D kết hợp các yếu tố đặc trưng của Souls với khuôn mẫu Metroidvania cổ điển. Hollow Knight là một trò chơi mà bạn hoàn toàn có thể đi theo con đường progression tiêu chuẩn, đánh bại các boss theo thứ tự xuất hiện, và nhận được kết thúc “xấu” rồi dừng lại. Nhưng nếu làm vậy, bạn sẽ bỏ lỡ vô số chi tiết mở rộng về truyền thuyết của Hollownest và cư dân của nó, cả quá khứ và hiện tại.
Nếu muốn hiểu trọn vẹn truyền thuyết của thế giới này, bạn cần tham gia vào các nội dung phụ và DLC. Điều này có nghĩa là chinh phục White Palace, vượt qua các thử thách của Godhome, tương tác với tất cả các NPC, giải mã lai lịch khó hiểu của họ, và có lẽ sau đó bạn mới có được bức tranh toàn cảnh về những kỳ quan và bi kịch của Hallownest. Chơi game này như một trò chơi platformer “chặt chém” đơn thuần là một sai lầm lớn. Vì vậy, hãy dành thời gian khám phá mọi ngóc ngách của bản đồ rộng lớn này, và tìm kiếm những kết thúc bổ sung, vì chúng cực kỳ đáng giá.
Nhân vật chính đối đầu với một con bọ khổng lồ trong Hollow Knight, minh họa lối chơi hành động.
Control
Luôn tuyệt vời khi thấy một trò chơi phục vụ được cả người hâm mộ hành động thông thường lẫn những người thích đào sâu hơn để khám phá ý nghĩa đằng sau mọi thứ. Control là một tựa game như vậy, cho phép bạn chơi như một trò chơi hành động thuần túy hoặc một cái gì đó tinh tế và phức tạp hơn một chút.
Bạn vẫn có thể tận hưởng một câu chuyện “New Weird” xuất sắc ngay cả khi bạn chỉ đi theo cốt truyện chính mà không quan tâm đến thế giới xung quanh. Tuy nhiên, để có được sự hiểu biết toàn diện về Cục Kiểm soát Liên bang (FBC) và những chi tiết nhỏ nhặt của nó, bạn sẽ cần tham gia vào các ghi chú mở rộng, các đoạn phim TV, và nội dung phụ xây dựng thế giới có sẵn rất nhiều trong game. Dù sao đi nữa, bạn vẫn có thể hoàn thành vai trò Giám đốc. Nhưng, nếu bạn không đọc kỹ về những điều kỳ lạ siêu nhiên đang diễn ra xung quanh mình, bạn sẽ kết thúc game với nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời, tôi đảm bảo đấy.
Cảnh hành động trong Control, thể hiện sức mạnh siêu nhiên của nhân vật chính Jesse Faden.
NORCO
Có một số trò chơi kết hợp quá nhiều chủ đề, chứa đựng quá nhiều chi tiết, hoặc lún sâu vào sự phi lý đến mức khó theo kịp những gì đang diễn ra trên màn hình. NORCO chắc chắn là một trong số đó, mang đến một câu chuyện phi lý bắt đầu từ thực tế nhưng nhanh chóng leo thang để kết hợp các giáo phái tôn giáo, các vị thần kỹ thuật số, AI, và nhiều thứ khác nữa.
Trò chơi làm mờ ranh giới giữa cái gì là thật, cái gì là biểu tượng, và cái gì chỉ đơn thuần là tưởng tượng. Điều này có nghĩa là người chơi phải chú ý kỹ lưỡng, khám phá mọi ngõ ngách câu chuyện, và tự đưa ra kết luận của riêng mình, điều này có thể khác biệt rất nhiều so với người chơi khác. Nhưng đó chính là vẻ đẹp của chủ nghĩa siêu thực trừu tượng trong NORCO. Trò chơi không bao giờ “cầm tay chỉ việc” khi các chủ đề ngày càng phức tạp và mở rộng quy mô, thay vào đó mong đợi bạn tự mình “gánh vác” phần việc nặng nhọc, dù tốt hay xấu. Tuy nhiên, theo ý kiến cá nhân của tôi, đây là một cách tiếp cận khiến trò chơi này trở thành một trong những game point-and-click hay nhất mọi thời đại.
Một cảnh trong game phiêu lưu NORCO, thể hiện phong cách đồ họa pixel độc đáo và bối cảnh miền Nam nước Mỹ.
Gone Home
Nếu bạn đã từng chơi một tựa game “walking sim” (mô phỏng đi bộ), bạn sẽ biết rằng bạn nhận được những gì bạn bỏ vào, vì tường thuật và khám phá là trọng tâm của trải nghiệm. Tuy nhiên, tôi phải nói rằng ít trò chơi nào đã thưởng công xứng đáng cho việc khám phá kỹ lưỡng như Gone Home.
Thông qua lối chơi tự nhiên, bạn sẽ khám phá đủ thông tin để hiểu chuyện gì đã xảy ra với em gái mình và vén màn bí mật gia đình tại dinh thự Greenbriar. Tuy nhiên, nếu bạn không đào sâu và kiểm tra mọi vật phẩm nằm rải rác xung quanh, bạn sẽ bỏ lỡ vô số chi tiết quan trọng. Đây là một tựa game thả bạn vào cuộc hành trình mà không có bất kỳ thông tin nào, và buộc bạn phải suy luận mọi thứ chỉ với những gì còn lại trong ngôi nhà gia đình. Đây là một trò chơi ngắn, nhưng mang lại nhiều chi tiết và sự hấp dẫn như bạn sẵn sàng tìm kiếm.
Căn phòng ngủ trong Gone Home, nơi ẩn chứa nhiều manh mối về câu chuyện của gia đình Greenbriar.
Shadow of the Colossus
Đôi khi các trò chơi không cố gắng trở nên khó hiểu một cách cố tình, mà thay vào đó phải gợi lên cảm giác bí ẩn và hấp dẫn để đảm bảo cú twist cốt truyện lớn gây ấn tượng mạnh. Đây chính xác là trường hợp của Shadow of the Colossus, bởi vì, ngoài mục tiêu lớn là tiêu diệt các Colossi khác nhau trong vùng đất để hồi sinh tình yêu đã mất của bạn, có rất ít nội dung tường thuật được trình bày rõ ràng.
Điều này dẫn đến những khoảng thời gian bạn sẽ săn lùng những con quái vật khổng lồ này, tự lấp đầy khoảng trống câu chuyện khi tiến bước, và tự hỏi tại sao bạn lại phải giết những sinh vật hùng vĩ này. Rồi, khi hoàn thành nhiệm vụ, cú twist lớn sẽ khiến bạn choáng váng. Trò chơi không “mớm” cốt truyện cho bạn, vì phần lớn câu chuyện được cố tình ẩn đi. Điều này cho phép bạn đặt câu hỏi về vai trò của mình với tư cách là người chơi, và suy ngẫm về mỗi quyết định tiêu diệt từng Colossi trên đường đi. Đây là một kiệt tác vượt thời gian và là một trò chơi bạn cần phải trải nghiệm nếu vì lý do nào đó bạn đã bỏ lỡ bản gốc và bản làm lại được trau chuốt tỉ mỉ.
Nhân vật Wander đối diện với một trong những Colossi hùng vĩ trong Shadow of the Colossus.
Clair Obscur Expedition 33
Trong bài đánh giá của chúng tôi [trên Dualshockers], chúng tôi đã gọi Clair Obscur là một trò chơi “chỉ cho thấy chứ không kể”, điều này khiến câu chuyện tuyệt vời của kiệt tác JRPG mới này trở nên thú vị và lôi cuốn hơn bao giờ hết. Bạn không bao giờ bị “nhồi nhét” về ý định của từng thành viên trong đội, hay các chi tiết tạo nên những bộ phận chuyển động của lục địa bị chia cắt. Thay vào đó, bạn chỉ được cung cấp đủ thông tin để trả lời một câu hỏi, trong khi lại gợi ra khoảng ba câu hỏi mới.
Hình ảnh hoàn hảo, âm nhạc và diễn xuất lồng tiếng góp phần làm nên điều này, nhưng không chỉ có phần trình bày mới cho phép cách tiếp cận bí ẩn này. Đó là công trình xây dựng thế giới tuyệt vời, cảm giác về quy mô và phạm vi của thế giới, chiều sâu của từng nhân vật, và phần khám phá đáng giá hé lộ thêm nhiều mảnh ghép câu đố. Chính sự kiềm chế trong tường thuật này đã giữ chân bạn đến tận đoạn credit cuối cùng, và tôi chỉ ước nhiều trò chơi cùng thể loại sẽ tin tưởng người chơi của họ hơn. Ở mỗi bước chân của cuộc thám hiểm, luôn có một khao khát kiến thức, như thể bạn đang lật trang một cuốn sách hay một cách cuồng nhiệt để tìm hiểu điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đối với tôi, đó là dấu hiệu của một câu chuyện mang tính biểu tượng và có nhịp độ tốt.
Nhóm nhân vật chính trong Clair Obscur Expedition 33, sẵn sàng cho cuộc hành trình đầy bí ẩn.
Những tựa game trong danh sách này là minh chứng cho thấy một câu chuyện hay không nhất thiết phải được trình bày rõ ràng như ban ngày. Đôi khi, chính sự bí ẩn, sự khích lệ người chơi tự khám phá và suy luận mới là yếu tố tạo nên chiều sâu và sự gắn kết đặc biệt. Chúng thách thức trí tò mò, khả năng quan sát và kỹ năng kết nối thông tin của game thủ, mang lại cảm giác thỏa mãn tột cùng khi bạn tự mình vén màn những bí mật ẩn giấu. Nếu bạn là một game thủ yêu thích những câu chuyện phức tạp, không ngại thử thách bản thân và trân trọng giá trị của sự khám phá, thì những tựa game không “mớm” cốt truyện này chắc chắn là lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn.
Hãy chia sẻ với chúng tôi tựa game có cốt truyện ẩn mà bạn yêu thích nhất và lý do tại sao trong phần bình luận bên dưới nhé!
