Cuộc tranh luận về tính thực tế trong game đã tồn tại rất lâu, với những người chơi và nhà phát triển có quan điểm trái ngược nhau. Đây là một câu hỏi thú vị, đặc biệt khi chúng ta nhìn vào những tựa game nghiêng hẳn về một thái cực. Sẽ ra sao nếu việc đâm xe trong một game đua kart như Mario Kart khiến chiếc xe bị phá hủy hoàn toàn? Hoặc chuyện gì xảy ra nếu Arthur Morgan từ Red Dead Redemption 2 có thể nhảy lên đầu bạn và đè bẹp bạn ngay lập tức?
Nhóm nhân vật từ Policenauts, Skull Face trong Metal Gear Solid 5, và Gray Fox trong Metal Gear Solid, từ trái sang phải.
Thực tế (hay sự thiếu vắng nó) trong game chỉ là một cơ chế. Việc làm cho một thứ trở nên thực tế hay không có phải là lựa chọn đúng đắn hay không luôn phụ thuộc vào ý định của nhà phát triển. Câu hỏi cốt lõi cần đặt ra là: Cơ chế này có làm cho mọi thứ trở nên thú vị hoặc hấp dẫn hơn không?
Để làm rõ điều này, chúng ta sẽ xem xét một vài ví dụ về các tựa game nghiêng hẳn về một phía. Sau đó, chúng ta sẽ đi sâu vào các ý tưởng và cơ chế gameplay cụ thể mà nhiều game chia sẻ, và lý do tại sao chúng lại áp dụng tính thực tế hoặc phi thực tế.
Thực tế hay phi thực tế: Đâu là yếu tố quan trọng trong game?
Như đã đề cập, tính thực tế hay phi thực tế không phải là mục tiêu cuối cùng, mà là công cụ để đạt được mục tiêu lớn hơn: tạo ra trải nghiệm game hấp dẫn và đáng nhớ cho người chơi. Một cơ chế, dù là mô phỏng thế giới thực hay hoàn toàn hư cấu, chỉ có giá trị khi nó phục vụ tốt cho lối chơi, cốt truyện và cảm giác tổng thể mà game muốn truyền tải.
Sự cân bằng giữa việc mô phỏng thực tại và thêm vào các yếu tố giả tưởng, hoặc hoàn toàn tạo ra một thế giới với quy luật riêng, là một nghệ thuật mà các nhà phát triển game luôn tìm tòi. Thành công nằm ở chỗ họ khiến người chơi tin vào thế giới đó, đắm chìm vào trải nghiệm, bất kể nó có giống với đời thực đến đâu.
Những ví dụ tiêu biểu về tính thực tế và phi thực tế trong game
Red Dead Redemption 2: Đỉnh cao của sự nhập vai thực tế
Red Dead Redemption 2 là một chuẩn mực vàng khi nói đến các game xử lý tính thực tế một cách ấn tượng. Rất nhiều yếu tố trong RDR2 được thiết kế để bạn cảm thấy đắm chìm vào thế giới game. Để bạn đi bộ xuyên qua những cánh rừng và cảm giác như có thể ngửi thấy mùi không khí trong lành ngay từ bên trong ngôi nhà của mình. Để bạn cảm thấy mình thực sự là Arthur Morgan.
RDR2 chắc chắn có rất nhiều yếu tố “game hóa” trong cơ chế của nó. Những thứ như hút thuốc lá để hồi chiêu Dead Eye (và bản thân chiêu Dead Eye) hay khả năng sống sót sau nhiều phát đạn. Nhưng khi những cơ chế này được bao quanh bởi quá nhiều sự thực tế ở các khía cạnh khác, chúng dường như lu mờ đi trong nền, không làm phá vỡ trải nghiệm nhập vai tổng thể.
Mario Kart: Khi sự phi thực tế tạo nên niềm vui bất tận
Mario Kart là một ví dụ theo hướng ngược lại. Mặc dù sẽ là một thử nghiệm thú vị khi tạo ra game đua kart thực tế nhất có thể, nhưng đó lại là điều tồi tệ nhất mà Mario Kart có thể làm.
Baurus, Antoinetta Marie, và Flame Atronach từ Oblivion Remastered trên nền hình trái tim.
Điều làm cho Mario Kart thành công, và rất nhiều game của Nintendo thành công, chính là sự kỳ diệu, sự ngớ ngẩn đầy sáng tạo của chúng. Việc đâm vào vỏ chuối khiến chiếc xe hơi bị quay vòng hoàn toàn vô lý, nhưng chúng ta chấp nhận điều đó vì đó là cách thế giới game được trình bày.
Theo một cách nào đó, tập hợp các cơ chế vô lý nhưng nhất quán có thể khiến bạn đắm chìm vào một thế giới game nhiều như các cơ chế thực tế.
Stalker 2: Pha trộn hoàn hảo giữa thực tế và giả tưởng
Stalker 2 là một ví dụ về game pha trộn tính thực tế với yếu tố giả tưởng theo cách khiến bạn đắm chìm ngay lập tức. Có rất nhiều thứ kỳ lạ và kinh hoàng trong Stalker, từ những sinh vật vô hình đến những bông hoa anh túc khiến bạn ảo giác.
Nhưng game lại xử lý tất cả những điều đó một cách nghiêm túc nhất có thể, và mọi thứ khác mà nó có thể làm cho thực tế, như vũ khí và chiến đấu, thì nó sẽ làm. Tất cả cộng lại khiến bạn tin vào những con quái vật và sự tuyệt vọng, thực sự đặt bạn vào thế giới khắc nghiệt đó.
The Legend of Zelda: BOTW/TOTK: Cân bằng khéo léo
Breath of the Wild đi theo một lằn ranh thú vị. Rõ ràng đây là một game fantasy đầy rẫy những sinh vật, con người và tình huống bất khả thi, bao gồm cả câu chuyện ẩn dụ về thanh kiếm trong đá và khả năng bơi ngược thác nước khi bạn mặc đúng loại trang phục.
Điều khiến Breath of the Wild trở nên thú vị là khi nó xử lý các yếu tố cụ thể với tính thực tế. Khả năng chặt cây và khiến nó đổ xuống để tạo cầu bắc qua khe núi. Việc sét đánh hút kim loại. Hay đồ ăn cay giúp bạn sống sót trong giá lạnh.
Được rồi, có lẽ cái cuối không thực tế lắm, nhưng vì rất nhiều thứ khác có ý nghĩa theo logic, nó gần như đánh lừa bạn nghĩ rằng điều đó bằng cách nào đó cũng hợp pháp.
Game thể thao: Nỗ lực mô phỏng, nhưng niềm vui đôi khi nằm ở sự khác biệt
Tôi có thể sẽ gây thù chuốc oán với quan điểm này; tôi hứa tôi không chỉ trích bất kỳ game cụ thể nào. Nhiều game thể thao có xu hướng cố gắng mô tả môn thể thao của họ một cách thực tế nhất có thể để trông giống một trận đấu thật. Và điều đó có thể thú vị! Tôi đã chơi quá nhiều Madden trong đời và sẽ còn chơi nhiều nữa trong tương lai.
Làm bằng chứng cho thấy tôi thực sự thích Madden, tôi đã tạo ra các thuật toán đánh giá người chơi tùy chỉnh để ước tính xếp hạng của một cầu thủ một cách chính xác hơn trong lối chơi tấn công/phòng thủ cụ thể của riêng tôi. Thật đáng buồn, các thuật toán này hoạt động cực kỳ hiệu quả. Xin ai đó hãy chỉ cho tôi hướng có cỏ để tôi chạm vào.
Nhân vật chính Journey trong bối cảnh hoang tàn từ Death Stranding.
Nhưng nhiều game thể thao hay nhất lại có xu hướng đi xa khỏi tính thực tế. Rocket League và Rematch là hai ví dụ điển hình; những game này tái hiện bóng đá theo cách chỉ có thể làm được trong game. Game thể thao thực tế bộc lộ yếu tố “game hóa” ở chỗ này hay chỗ khác, nhưng vì những game khác này chỉ đơn thuần là video game, chúng không gặp phải vấn đề đó.
Các yếu tố tạo trải nghiệm game: Nhập vai và Sức mạnh ảo
Nhập vai không đòi hỏi sự thực tế tuyệt đối
Nhập vai (Immersion) là cảm giác được đắm chìm vào game, cảm thấy kết nối với thế giới và vị trí của bạn trong đó. Nhiều người gán tính thực tế cho các cơ chế nhập vai, và điều đó không sai! Các yếu tố hoặc cơ chế thực tế trong game có thể làm cho thế giới game trở nên dễ nhận biết và nhập vai hơn. Nhưng đó không phải là cách duy nhất để khiến ai đó đắm chìm vào một thế giới.
Thực tế, một số thế giới game nhập vai nhất lại không thực tế chút nào. Arkane (Dishonored, Prey) nổi tiếng về việc xây dựng những thế giới cực kỳ nhập vai (họ làm game thuộc thể loại Immersive Sims mà), nhưng những thế giới đó không thực tế cho lắm. Hay ví dụ khác, Stardew Valley là một game đồ họa pixel nhìn từ trên xuống, nhưng tôi dám thề rằng tôi có thể nhắm mắt lại và cảm thấy mình đang đứng bên trong cửa hàng tổng hợp của Pierre.
Sức mạnh ảo: Phi thực tế nhưng cực kỳ thú vị
Nhiều game có yếu tố “sức mạnh ảo” (power fantasy); lấy các game Arkham làm ví dụ. Trở thành Batman thật tuyệt vời, nhưng nó không thực tế. Và nếu các game Arkham thực tế, bạn sẽ không cảm thấy mình là một Batman “đúng nghĩa”, và/hoặc chúng sẽ khá nhàm chán. Điều này đúng với bất kỳ game nào mà bạn có được thứ gì đó giống như sức mạnh, các thiết bị bất khả thi, hoặc bất cứ thứ gì tương tự.
Có những game lại tập trung vào việc lấy đi thứ gì đó của bạn, đặc biệt là game kinh dị. Lấy đi thứ gì đó có thể là một công cụ rất hiệu quả khi được xử lý đúng cách. Nhưng đó không phải là điều mọi game cần; đôi khi, bạn chỉ muốn có thể bay lượn.
Tìm thấy niềm vui: Hai mặt của đồng tiền
Có những người thích Hard Sci-Fi, thể loại Khoa học viễn tưởng được cho là hợp lý, có khả năng xảy ra. Nó có thể không xảy ra bây giờ, nhưng được trình bày theo cách mà về lý thuyết, nó có thể xảy ra trong tương lai, ví dụ như The Expanse. Những người khác lại thích Sci-Fi Fantasy, nơi khoa học viễn tưởng về cơ bản được trình bày như phép thuật, ví dụ như Star Wars.
Không có câu trả lời đúng sai giữa hai loại này; tất cả phụ thuộc vào sở thích. Sẽ có những người chỉ quan tâm đến các game thực tế nhất có thể. Họ muốn cảm thấy như mình thực sự đang quản lý một tình huống sống động và chân thực. Những người khác lại muốn làm những điều không thể và nhìn thấy những nơi không thể tồn tại.
Điều duy nhất thực sự quan trọng là dù game được trình bày hay hoạt động như thế nào, nó cần phải mang lại niềm vui. Nó cần có những cơ chế, dù cảm thấy thực tế hay hoàn toàn kỳ ảo, đều khiến người chơi cảm thấy thú vị khi trải nghiệm. Chúng ta đến với game vì những lý do khác nhau và từ những nơi khác nhau, nhưng tất cả chúng ta đều ở đây để có một khoảng thời gian vui vẻ.
Diễn viên ngoài đời thật đóng vai Mario trong quảng cáo Mario Kart 8 X Mercedes-Benz tại Nhật Bản, cùng với Luigi và Peach đua trong Mario Kart 8 bằng xe Mercedes-Benz.
Cuối cùng, sự lựa chọn giữa thực tế và phi thực tế trong thiết kế game không phải là cuộc chiến thắng thua, mà là việc tìm ra công cụ phù hợp nhất để kể câu chuyện, tạo ra thử thách và mang lại trải nghiệm độc đáo. Là game thủ, chúng ta may mắn được thưởng thức sự đa dạng này.
Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn: Bạn thích những tựa game thực tế hơn hay phi thực tế hơn? Game nào đã mang lại cho bạn trải nghiệm nhập vai sâu sắc nhất, và tại sao? Hãy bình luận bên dưới để cùng thảo luận!
